CKRajdCommando

 04.12.2021r.   Z Zagnańska przez Sosnowicę do Wiśniówki - szlakiem pięciu źródeł.

            

             Mamy już grudzień, nadal dni stają się coraz krótsze i zimniejsze, powoli lecz nieśmiało zaczyna prószyć śnieg zabielając lekko krajobraz dookoła. W tej wczesnozimowej scenerii zabieram Was w planowaną od dawna trasą, wiodącą przez źródła strumieni wybijające ze zboczy północnej części tumlińskich lasów. Te niewielkie rzeczki i liczne cieki wodne, zasilają swymi wodami jedną z podkieleckich rzek – Bobrzę. Moją foto-opowieść zacznę od zdroju św. Jacka w Zagnańsku, by wędrując przez źródła Bobrzaneczki i Sufragańca, dotrzeć do miejsca skąd swój początek bierze Silnica (prawidłowo zwana Dąbrówką) - rzeka przepływająca przez nasze miasto.

 

Po dotarciu do stacji kolejowej Zagnańsk nasze kroki skierujemy na północ, do niewielkiego obłożonego kamieniami źródełka na tyłach Zespołu Szkół Leśnych. Z wód wybijających spod ziemi, wytwarzana była dawniej słynna na całą okolicę lemoniada Wolskiego.

 

 

W obszernych, zagnańskich lasach napotkać można na skrywających się uchodźców muzułmańskich, pomieszkujących w naprędce wybudowanych szałasach. 

...... a nie ..... to przecież nasz słynny bushcraftowiec Jacek :)

 

Zagnańsk był już znany w XV wieku pod nazwą Zagnańsko i jako wieś należał do dóbr biskupów krakowskich. W latach 1916–1918 Austriacy władający tymi terenami na potrzeby zwożenia z okolicznych lasów drewna, wybudowali duży tartak oraz rozbudowali kolejkę leśną. Idąc ulicą Spacerową zobaczyć możemy wiele zabytkowych willi pamiętających zamierzchłe czasy. W jednej z nich - willi „Marysieńka”, znajduje się aktualnie apteka z wyposażeniem w dawnym stylu.

Zbliżając się do przejazdu kolejowego, mijamy zabudowania tartaku, który powstał w 1916 r i do lat dziewięćdziesiątych był jednym z większych tartaków w Polsce. Obecnie nadal pełni swoją funkcję przekształcony na zakład przetwórstwa drzewnego „Świat Drewna”.

 

Po drodze jeszcze krótkie odwiedziny u naszego świętokrzyskiego "neo-światowida" ;)

Po zejściu z szosy prowadzącej do Kielc wbijamy się w las, aby idąc wzdłuż jednej z dwóch odnóg strumienia Bobrzaneczka, dotrzeć do jego źródła. Na wysokości 371m w mocno pofałdowanym stoku góry Sosnowica potok posiada jedno ze swoich źródeł. Łącząc się z drugim ciekiem mającym swój początek we wsi Siodła, wije się przez Bartków i Dudków aby w okolicy Kołomania połączyć się ze swą starszą siostrą – Bobrzą.

 

Opuszczamy drugie dziś źródło na trasie wędrówki i udajemy się na południe. Mijamy stojący przy drodze krzyż partyzancki z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, odgrodzony drutem kolczastym.

 

Po minięciu kulminacji niewielkiego wzgórza schodzimy wąwozem w dół, powstałym na cieku wodnym będącym początkiem strumienia Sufraganiec.

 

Docieramy do miejsca w którym schodzą się dwie okresowe strugi wodne, a na mapach oznaczone jest jako źródło potoku Sufraganiec.

 

Nad brzegiem Sufragańca rosną dwa dorodne klony jawory. Ich początkowo gładka i szara kora z czasem robi się spękana i żłobiona a po wielu latach łuszczy się. Drewno pozyskane z tego drzewa jest białe, ciężkie i nie paczące się. Jawory rosną na wyżynach, 500–1500 m n.p.m, lubią glebę głęboką i wilgotną, w szczególności mady.

 

Powalone, martwe drzewa przechodzą następnie ostatni etap swego żywota, porośnięte mchami próchnieją w leśnym poszyciu, rozkładane przez drobnoustroje.

 

Na obumierających pniach drzew zobaczyć można wiele odmian hub drzewnych. Jedną z nich jest pniarek obrzeżony. To groźny pasożyt drzew, powodujący brunatną zgniliznę drewna. Pokrojony i rozbity na płatki owocnik służył niegdyś do tamowania zewnętrznych krwawień. Był doskonałym środkiem antybiotycznym stosowanym na bakteriach zakażających otwarte rany.

 

Idziemy dalej w kierunku zachodnim, gdzie strumień robi się coraz większy, a zasilany kolejnymi ciekami niesie ze sobą błotnistą maź zmieniającą jego kolor na jasnobeżowy.

 

 

Docieramy do niewielkiego zbiornika przeciwpożarowego, przy którym organizujemy popas z ogniskiem. Część grupy odłącza się aby dotrzeć do polany Jaworznia.

Przed laty znajdowała się tu niewielka osada, kilka domostw w której w latach powojennych mieszkali z przydziału pracownicy kolejowi. Lecz z miejscem tym związana jest również inna ciekawa historia.

Na początku lat 90-tych, w porzuconych domostwach w środku lasu mieściła się siedziba tajemniczej społeczności. Jak pisano w mediach, chodziło o zakonspirowaną sektę, która infiltrowała polskie elity polityczno-biznesowe. Założycielem jej był mieszkający aktualnie w Skandynawii Romuald D., znany pod imieniem Kundalini. Tworzenie swojej "grupy" rozpoczął w latach osiemdziesiątych, zainspirowany jogą, hipnozą, ruchem New Age i różnymi technikami kontrolowania umysłów. Ludzi werbował na różnych festiwalach i imprezach, lub po prostu na ulicy. Miejsce na prowadzenie takiej działalności ze względu na trudności w dotarciu, było wprost idealne. Zapomniana osada w środku lasu do której można było dotrzeć tylko pieszo lub samochodem terenowym. Miejscowi wspominają Kundaliniego jako spokojnego człowieka a grupa licząca do 20 osób nie stanowiła żadnego zagrożenia. Hodowali kozy, posiadali konika i studnie z wodą. Mieszkańcy tej społeczności przychodzili czasami do pobliskiej wioski kupować jedzenie, które sami sobie potem przyrządzali. Bardzo byli mili i grzeczni. Po kłopotach związanych zorganizowaniem nielegalnej kolonii i aferą z głodującymi dziećmi w tle, grupa ta opuściła to miejsce i dziś pozostało już niewiele po tych domostwach.
Dla zainteresowanych tematem zapraszam do obszernego artykułu w Echu Dnia: https://echodnia.eu/swietokrzyskie/grozna-sekta-z-kieleckich-lasow/ar/8225633?fbclid=IwAR1G2amvRQbzimiF1eS4xjcp1LWUzXkqoK1UulW2k3UNbVsvJ4PLyUSM14A

 

Jedną z pamiątek tego okresu jest znaleziony stary but wojskowy – słynny „opinacz”. Opinacze, to potoczna nazwa polskich trzewików wojskowych, używanych w okresie PRL-u i w pierwszej połowie lat 90. Buty te były wzorowane na M-1943 Combat Service Boots, używane przez armię amerykańską podczas II Wojny Światowej i Wojny Koreańskiej.

 

 

Po opuszczeniu osady przez ludzi przyległy teren opanowały bobry, budując liczne tamy i spiętrzając wody Sufragańca utworzyły spore rozlewiska. 

 

Przeprawa przez mokradła.
 

Ślady bobrowych zębów są tu widoczne na każdym kroku. Dzięki wyjątkowo silnym siekaczom bobry potrafią ściąć bardzo grube drzewa, o średnicy przekraczającej niekiedy 1 metr. Bóbr ma najwyższy wśród gryzoni stosunek masy mózgu do całego ciała, co pozwala mu na logiczne myślenie i przez to jest doskonałym budowniczym.  

 

Przyglądając się niektórym drzewom liściastym możemy dostrzec również ślady zębów na wysokościach niedostępnych dla bobrów. Owe ślady to tak zwane spałowanie - obdzieranie zębami kory z drzew przez przedstawicieli parzystokopytnych, jak jelenie czy łosie. Powodem takiego obgryzania jest zapotrzebowanie zwierząt na składniki pokarmowe zawarte w korze drzew.  

 

 

Po spenetrowaniu tych miejsc dołączamy do reszty ekipy i biesiadujemy.

Dziś mój nowy wiszący ruszt z teflonową podkładką przeszedł udany test.

Idziemy dalej południowym stokiem sosnowickiego garbu i wkraczamy do kolejnej krainy bobrów. Na niewielkim strumieniu, te pracowite ssaki z rzędu gryzoni wybudowały sobie istne królestwo, spiętrzając wody kilkoma wysokimi na grubo ponad metr tamami.

 

Niektóre z zalanych terenów mają setki metrów kwadratowych w których znajdują się żeremia bobrów. 

 

Kolejne źródełko w naszej kolekcji, również zasilające Sufraganiec ale z drugiej strony Sosnowicy.

 

Docieramy w końcu z powrotem do czerwonego szlaku, którym dochodzimy ponownie do szosy prowadzącej do Kielc. Na krzyżówce stoi pomnik Armii Krajowej, odsłonięty w 66-tą rocznicę wymarszu żołnierzy 4 pułku piechoty legionów AK korpusu „Jodła”, którzy w ramach akcji „Burza” wyruszyli na pomoc powstańczej Warszawie. 

 

Wzgórze Sosnowica to zalesione, podłużne wzniesienie przedzielone szosą z Kielc na Zagnańsk, należące do Wzgórz Tumlińskich o najwyższym punkcie 413 m n.p.m. Po jego wschodniej stronie znajduje się czynny okresowo kamieniołom czerwonych piaskowców tumlińskich wieku triasowego, używanych w budownictwie. 

 

Wędrując „królewskim szlakiem’ przez najwyższe wzniesienie pasma, mijamy krzyż biskupi i dochodzimy do ostatniego celu naszej wyprawy. Na wysokości ok. 370 metrów wybija z czeluści ziemi źródełko Silnicy. Prawidłowo rzeka która przepływa przez stolicę naszego województwa powinna nosić nazwę Dąbrówka, lecz z winy pomyłki rosyjskich kartografów w czasie zaboru, została naniesiona mylnie nazwa Silnica. Jak większość zapewne wie, właściwa Silnica bierze swój początek w okolicy ul. Źródłowej i skanalizowana łączy się z „niby-silnicą” przy alei IX Wieków Kielc. Właśnie stoimy przy właściwym źródle, które składa się z dwóch niewielkich oczek z wybijającą, krystalicznie czysta wodą.  

 

Dni są coraz krótsze, zmrok zapada już po godzinie 15-tej, więc czas udać się na autobus miejski. Pokonujemy kładkę nad ekspresową siódemką i docieramy do Wiśniówki. Celem było jeszcze „zaliczenie” źródełka potoku Sufragańczyk, ale w tym okresie ciężko wyrobić się z czasem przez zapadnięciem ciemności. Cel zostawiam na inne wyjście, wtedy odwiedzę skałki na Trójecznej Górze i rezerwat Sufraganiec.